ماه رمضون بدون رنگینک نمیشه. تمام سعیم رو کردم که تا چند روزی ازش باقی مونده یه دونه رنگینک واسه اونهایی که بلد نیستن درست کنم. من قصد ندارم سر اینکه رنگینکی که درست میکنم به کمال مطلوب رسیده یا نه بحث کنم. این پست صرفا برای کسانی هست که اصلا بلد نیستن رنگینک درست کنند. لطفا اساتید از شیوه خودشون استفاده کنن.
من روی اینکه رنگینک مال بوشهر هست یا نیست بحث نمیکنم. فقط همینقدر بگم که فرقی نمیکنه که شهری باشی یا روستایی، در هر حال در همه جای استان از قدیم و ندیم رنگینک ساختن باب بوده. این شیوه ای که قراره بهتون یاد بدم شیوه ایه که به صورت سنتی اینجا کار میکنن. همینطور که گفتم قرار نیست من اصیلترین مدلش رو بگم. این رنگینکیه که من از بچگی درست میکردم و یه عمره به همین شکل و شمایلی که میبینید درش میارم.
برای شروع باید حتما رطب یا خرما داشته باشیم. الان چون دیگه اواخر فصل رطبه... تا عمرش به دنیا باقیه، من از رطب استفاده میکنم. این رطبهای گرمه رو سرکار خانم مادرشوهر زحمت کشیدن و خودشون از درخت چیدن و واسه ما فرستادن. نه اینکه فکر کنید از درخت بالا رفتن ها ! نه ! درخت نخل کوتاه و بلند داره. این از اون مدل کوتاههاش بوده. هیچ رطبی هم طعمش مثل اون رطبی که خودت گرمه از نخل بچینی و بخوری نمیشه. یادش بخیر جوونیهام از این کارا هم میکردم.
به عکس دقت کنید.... من یک دونه رطب رو دست گرفتم و شما انتهاییش رو میبینید که از نخل چیده شده. همینطور که میبینید کاملا بسته است. درسته؟
( اون عکس شیر خشک نیدو که توی بک گراونده مربوط به ساخت رنگینک نمیشه. اون رو واسه یه شیرینی دیگه که همزمان داشتم درست میکردم لازم داشتم)
کاری که میکنیم اینه.... رطبها نباید له بشن. باید خیلی لطیف باهاشون برخورد شه. عین نوزاد. خیلی آهسته توی دست نگهش میدارم و با نوک دو تا انگشت ... و اگه ناخنهای بلند دارید که با نوک ناخنها.... یه کم توی گوشت رطب فرو برده و هسته اش رو میگیریم و میکشیم بیرون. پس با دست چپ رطب رو خیلی لطیف نگه میداریم و با دست راست دقیقا به همین شکلی که نشون دادم هسته رو بیرون میکشیم. من چون یه دستم رو واسه نگهداشتن دوربین لازم داشتم فقط اون شیوه گرفتن هسته رو بهتون نشون دادم.
در نهایت چیزی که به دست میاد اینیه که میبینید. یه رطب خوشگل سالم با یه دونه حفره تمیز. پس باز هم تکرار میکنم... رطبش رو آش و لاش نکنید... خدا خوشش نمیاد!
من در مورد خرما هم به همین روش کار میکنم فقط یه کم سخت تره و تجربه میخواد.
قراره شکم رطبها رو با گردو پر کنیم. از گردوی خوشگل و سالم و تازه استفاده میکنیم. همینطور که میبینید من هر کدوم رو از وسط نصف کردم. اینجوری راحت توی رطب فرو میره.
نوک گردو رو میگیریم و آهسته توی حفره ای که ایجاد کردیم فرو میکنیم.
و در نهایت این شکلی میشه. انگار نه انگار که قبلا توش هسته ای بوده. یعنی رطبمون سالم و خوشگل باقی مونده.
اولین رطب رو وسط بشقاب میذاریم.
توی بک گراوند یه دونه دستمال میبینید که یه دونه هسته روشه. به همین شکل باید همه هسته ها رو جمع کنید و .....بعد بندازید دور!
یه چیز جالب نشونتون بدم... میبینید....یه چیز زرد رنگ هست سر هسته این یکی رطبه؟... هسته اش با این به خوشه متصل میشه. این دیگه آخر راحتیه... همین رو که بکشی هستهه خودش بیرون میاد.
و از این راحت تر چیه؟ این که رطبه اصلا هسته توش نباشه!!! مگه میشه؟ آره میشه. خیلی از رطبها موقع چیده شدن هستهه به اون تیکه زرده میچسبه و سر خوشه باقی میمونه! عالیه... آخر تنبل پسند.
با رطبهامون گل درست درست میکنیم. یعنی کنار هم میچینیمشون. بعد به این شکلی که میبینید دستمون رو دور هر ردیفی که تکمیل شده میگیریم که همه قرینه و چفت هم باشن. البته دوتا دستمون رو باید دورش بگیریم. شما فرض کنید دست راستم هم اون سمتشه. چون نیست. دست راستم گرفتار دوربینه.
این زمانیه که کل بشقاب رو پر کردم. همینطور که میبینید رطبها کنار هم عین کندو، چفت شدن ولی پرس نشدن چون اصلا فشار نمیدیم. چون نمیخوایم له شن. اینا باید بعدا دونه دونه خورده شن آخه.
بشقاب رو میذاریم توی یخچال و گرفتار آرد و روغنش میشیم.
این آرد گندمه. سه قاشق آرد گندم. اگه نداشتید میتونید از آرد سفید استفاده کنید ولی آرد گندم چون سبوس داره و زبر تره خوشمزه ترش میکنه. آرد رو توی دیگ میریزیم
و تفت میدیم و مرتب هم میزنیم. گفتم مرتب! خیلی مهمه. شاید اولش هیچ تغییری نبینید اما وقتی به حرارت لازم رسید... در چشم به هم زدنی میسوزه. این رنگی که میبینید رنگ مناسبشه. عطر آرد تست شده رو باید حس کنید. ولی رنگش نباید زیاد تیره شه. اگه احیانا دیدید رنگش داره تیره میشه سریع توی یه بشقاب خالیش میکنید و منتظر میمونید تا دیگ خنک شه. وگرنه حرارت دیگ ، ولو اینکه از روی اجاق هم برش داشته باشید؛ باعث میشه که آرد بازهم تیره تر شه. پس تنها راهش همینه که گفتم.
حالا سه قاشق کره. کره رو من شخصا توصیه میکنم وگرنه قانونا باید روغن باشه. تجربه به من ثابت کرده که وقتی روغن مایع میریزیم... بعد چون نمیبنده، در نهایت پودر قند خیلی خیلی زیادی لازم خواهد داشت چون هر چی هم که پودر قند میریزیم باز اون روغنه همه رو جذب میکنه و روی رنگینکمون سفید نمیشه. پس من کره میریزم.
خمیری شد. فکر کردید فقط همین سه قاشق کره کافیه؟ عمرا!
بعد دوباره روغن میریزیم. بسته به نوع آرد فرق میکنه ولی قوامش باید در حدی باشه که میبینید. یعنی خمیری نباشه.
من یه کار دیگه ای هم که از آشپزی عربی یاد گرفتم اضافه کردن هل به آرد و روغنه. خیلی تاثیر داره. طعمش رو عین سوهان قمی میکنه. خیلی خوشمزه میشه امتحان کنید.
حالا میذاریم 10 دقیقه سرد شه. یعنی دیگه داغ نباشه. یه کم هم خودش رو میگیره. به این شکلی میشه که میبینید. روی رطبهامون رو کامل با آرد و روغن میپوشونیم.
ولی پوشیده نشده که؟!! از اطرافش هم ریخته!
آره دیگه. اینجا رنگینک رو اینجوری درست میکنن. یعنی دورش هم آرد و روغن ریخته. ولی من یه کلاهی سرش میذارم.
با قاشق از اطرافش برمیدارم ...
و میریزم روش.... همینطور اینکار رو تکرار میکنم تا جایی که به این نتیجه برسم که دیگه بی فایده است و هر چی میریزم روش باز از اطرافش سرازیر میشه.
پس میذارمش توی یخچال... یه یک ربعی که گذشت دوباره همینکار رو تکرار میکنم. اگه شما هم از کره استفاده کرده باشید خیلی راحت مثل من میتونید همه رو به سطح کار منتقل کنید چون کمی خمیری شده و سفته. با قاشق روش رو صاف میکنم که سطح تزئینم تمیز دربیاد.
حالا با یه الک دو قاشق پودر قند روش میریزم. اگه الک ندارید با قاشق کم کم روش پودر قند بپاشید.
میبینید که سر و ته قضیه با یکی دو قاشق هم میاد. ولی اگه با روغن مایع کار کرده بودیم حالا حالاها باید پودر قند میباشیدیم تا عروس شه.
و اکنون سخت ترین قسمت کار یعنی تزئین. یه مقداری تجربه میخواد که بتونید با نوک انگشت روی سطح کار دارچین بپاشید و خطتون هم باریک و مستقیم و تمیز در بیاد. یه مقدار تجربه... یه مقدار هم بیشتر از یه مقدار! مهم اینه که کم کم دارچین بردارید. یعنی هر بار دستتون رو توی ظرف دارچین فروکنید و هرچی که دارچین باقی موند فقط همون کافیه. بقیه دارچینهایی که روی انگشتتون مونده رو باید پاک کنید وگرنه میریزه روی کار. پس ما فقط همون دارچینی که بین انگشتها مونده رو لازم داریم. روی یه خط راست میریم جلو ( البته من از بالا به پایین خط میکشم. راحت تره) و انگشتهامون رو به هم میساییم تا کم کم ازش دارچین بریزه.... آره دیگه تجربه میخواد. این خطهای من خیلی ظریفن. چون بشقابم خیلی کوچولوهه. اگه بشقابتون گنده باشه کارتون آسونتره.
و حالا از یه سمت دیگه... که لوزی بشن.
اگه یه جای کار خراب شد با نوک چاقو سعی میکنیم برش داریم. ولی در صورتی که اهل اینجور صافکاری ها نیستید پیشنهاد میکنم اصلا بهش دست نزنید که بد خراب میشه. خیلی بد!
ما این لوزی ها رو بعدش با رنگهای مختلف تزئین میکنیم. مثلا نعناع خشک....
و پونه خشک.... با نوک چاقو یه ذره برمیداریم و توی هر لوزی یه ذره نعناع و یه ذره پونه میذاریم.
یه مقدار زعفرون رو با یه حبه قند توی هاون میسابیم و بعد که پودر شد ازش واسه تزئین استفاده میکنیم. و همینطور رنگهای خوراکی هندی.
و پایان. البته پایان واقعیش وقتیه که ته بشقاب رو در بیاریم! ما جنوبیها خیلی رطب و خرما دوست داریم ولی رنگینگ یه چیز دیگه است.
راستی با چنگال خورده میشه. یعنی هر کله رطب رو با چنگال بر میداریم و هنوز اون یکی رو نجویده یه کله دیگه برمیداریم ، که از شوهرمون عقب نیافتیم!